achtergrond
Trumps regering Het afvallen van Matt Gaetz als minister van Justitie toont aan dat Trump niet álles voor elkaar krijgt, maar er blijven genoeg omstreden kandidaten over.
- Auteurs
- Emilie van Outeren
- Gepubliceerd op23 november 2024
- Leestijd
Foto Brendan McDermid/Reuters
Donald Trumps greep op de Republikeinse Partij blijkt toch niet klemvast. Na onoverkomelijke weerstand van senatoren trok Matt Gaetz (42) zich donderdag terug als beoogd minister van Justitie. Gaetz’ gebrek aan ervaring en ruzie met partijgenoten maakten hem al omstreden. Het waren beschuldigingen van betaalde seks met een minderjarige, waar sinds zijn voordracht steeds meer details over uitlekten, die hem de das om deden.
Gaetz was de meest provocatieve kandidaat die Trump voor zijn tweede termijn naar voren had geschoven, maar verre van de enige met controverses en zonder kwalificaties. De beoogde minister van Defensie wil vrouwen niet in gevechtsposities, maar zou er wel een hebben aangerand op een Republikeinse bijeenkomst. De aanstaande minister van Volksgezondheid is een antivaxer die de nanny betastte. De gegadigde om toe te zien op de veiligheidsdiensten wordt vooral gewaardeerd in Rusland.
De kans bestaat dat er meer kandidaten sneuvelen voor of tijdens de hoorzittingen in de Senaat. Trump zelf heeft weliswaar een groter kiezersmandaat, meer verregaande plannen en een docielere partij dan in 2016, zijn bewegingsruimte is nog steeds klein. De Republikeinen hebben vanaf januari 53 van de 100 zetels in de Senaat. In het Huis van Afgevaardigden zullen ze net zo’n uiterst krappe meerderheid krijgen als in de laatste periode (de uitslag van de race om drie zetels wordt nog geteld). Tegen Trump ingaan wordt in Republikeinse kringen als politieke zelfmoord gezien. Senatoren, die over de ministersbenoemingen gaan, trekken zich daar niet allemaal veel van aan. Zij zitten aan het einde van hun carrière. Degenen die net verkozen zijn kunnen met een termijn van zes jaar bovendien langer mee dan Trump.
Maximalist
In zijn voordrachten toont Trump zich een maximalist die met radicale kandidaten het uiterste wil bereiken – en critici wil tarten – op het gebied van justitie, migratie, importheffingen en de overheidsbureaucratie. Op terreinen waar hij minder tot geen persoonlijke interesse in heeft, beloont hij loyale politici en donateurs. De voornaamste overeenkomst die ze hebben, lijkt regelmatige optredens bij Fox News. Met het aanwijzen van de tien laatste kandidaten dit weekend heeft Trump zijn beoogde, 27-koppige kabinet compleet.
Pam Bondi (59) is Trumps nieuwe genomineerde om het ministerie van Justitie op te schudden en voor eigen belang in te zetten. Zij heeft in ieder geval ervaring: ze was van 2011 tot 2019 de hoogste aanklager in Florida. Trump doneerde in 2013 aan haar herverkiezingscampagne. Vervolgens kwam er niets meer van een fraude-onderzoek dat zij deed naar Trump University. Ze was later betrokken bij zijn impeachment-verdediging en het trumpistische America First Policy Institute. Bondi heeft Joe Biden beschuldigd van corruptie en geroepen om het opsluiten van Hillary Clinton. De Senaat lijkt voor haar een te nemen horde.
Dat is nog de vraag voor Pete Hegseth (44), Trumps kandidaat-minister van Defensie. Hij maakte donderdag, aan de hand van aanstaand vicepresident J.D. Vance, een rondje langs senatoren met twijfels. Gaetz’ aftocht plaatst hem op de schopstoel.
Nul relevante ervaring
Hegseth diende weliswaar in Irak en Afghanistan, maar hij was reservist en heeft verder nul relevante ervaring om de gigantische militaire organisatie te leiden. Hij verliet de Nationale Garde nadat hij was uitgesloten van de bewaking van Joe Bidens inauguratie vanwege een tatoeage die wordt geassocieerd met bewegingen van witte christen-nationalisten.
Lees ookLegertop VS gaat weer turbulente tijd tegemoet, met balanceeract om Trump in toom te houdenHegseth was toen al presentator bij Fox News. Daar heeft hij vooral naam gemaakt – en zich bij Trump in de kijker gespeeld – met het verdedigen van oorlogsmisdadigers, zich opwinden over het leger dat te ‘woke’ zou zijn en pleidooien voor het ontslaan van generaals. Sinds zijn voordracht kwam uit dat hij een vrouw heeft afbetaald die hem in 2017 van aanranding beschuldigde.
Wangedrag richting vrouwen lijkt het minste van de problemen van Robert F. Kennedy Jr. (70), Trumps kandidaat voor Volksgezondheid. Kennedy is milieujurist en een telg uit de beroemde Democratische familie, maar vooral bekend als vaccinscepticus. Hij verspreidt het fabeltje dat autisme door inentingen komt, wil fluoride uit het drinkwater verbannen en heeft gesuggereerd dat niet de toegang tot wapens maar antidepressiva massaschietpartijen kunnen veroorzaken. Trump, zelf zonder bijzondere belangstelling voor zorg, heeft hem de volmacht gegeven om „los te gaan” met volksgezondheid.
Kennedy’s kritiek dat farmaciegiganten en megavoedselbedrijven Amerikanen dik en ongezond maken en houden resoneert bij veel kiezers, maar die bedrijven zijn belangrijke geldschieters van de senatoren die hem moeten goedkeuren. Bovendien heeft hij weinig goodwill onder de Republikeinen, zeker als voorstander van abortus. Hij daagde vorig jaar eerst Joe Biden uit voor de Democratische presidentsnominatie en werd toen onafhankelijk kandidaat voordat hij zich achter Trump schaarde.
Ook Tulsi Gabbard (43) is kwetsbaar. Zij verliet eveneens de Democratische Partij, na een mislukte gooi naar de presidentsnominatie in 2020, en bekeerde zich tot Trump. Haar voordracht om als nationale inlichtingendirecteur toe te zien op de CIA, FBI en NSA is met vrees ontvangen binnen het nationale veiligheidsapparaat. Gabbard reisde naar Syrië om dictator Bashar Assad te ontmoeten en koos al voor de invasie de Russische kant in de oorlog in Oekraïne. Hoewel zij geen spionnen zal aansturen, wordt ze bepalend voor de informatie die Trump krijgt tijdens zijn dagelijkse inlichtingenbriefing.
Bliksemafleiders
Hegseth, Kennedy, Gabbard en eerder Gaetz vormen bliksemafleiders voor andere kandidaten die in het tijdperk voor Trump zware hoorzittingen tegemoet zouden zijn gegaan. En voor de mensen die de aanstaande president zonder instemming van de Senaat aan zijn regering kan toevoegen. Televisiedokter Mehmet Oz, die het publieke gezondheidssysteem voor armen en gepensioneerden en Obamacare onder handen moet nemen, heeft allerlei kwakzalverij aangemoedigd. Linda McMahon, de aanstaande minister van Onderwijs, verzon ooit dat ze een pedagogiediploma had en is verwikkeld in een zaak waarin seksueel misbruik een rol speelt. Ze wordt ervan beschuldigd dat ze als baas van worstelimperium World Wrestling Entertainment nalatig was toen een medewerker tijdens evenementen jongetjes misbruikte.
Er zijn overigens ook hele ouderwetse Republikeinse voordrachten. Naast senator Marco Rubio op Buitenlandse Zaken is Doug Burgum, de gouverneur van North Dakota, op Binnenlandse Zaken een gematigde keuze. Afgevaardigde Elise Stefanik, die bij de Verenigde Naties Israël mag gaan verdedigen, is niet uitzonderlijk. Noch de beloning van geldschieters Scott Bessent (Financiën), Howard Lutnick (Handel) die de importtarieven mogen gaan verhogen. Of beoogd Energieminister, Chris Wright, die de baas is van een frackingbedrijf en klimaatverandering bangmakerij noemt.
Het is niet ongebruikelijk dat tijdens de instemmingsprocedure enkele kandidaten sneuvelen dankzij senatoren van de heersende partij. Er is veel speculatie over mogelijke sluiproutes die Trump kan nemen om dat te voorkomen. De nieuwe Republikeinse Senaatsleider John Thune heeft gezegd dat ‘recesbenoemingen’ een optie zijn. Dat betekent dat de Senaat zichzelf op vakantie zou kunnen sturen om Trump de kans te geven zonder hun proces mensen aan te stellen.
Trump gaat dergelijke confrontaties en andere chaos in Washington graag aan. Toen hij Matt Gaetz vertelde dat hij onvoldoende steun zou hebben in de Senaat, drong hij volgens Amerikaanse journalisten niet aan op dat hij zich terugtrok. Nadat Gaetz dit toch deed – mogelijk uit angst dat een intern onderzoek van het Huis van Afgevaardigden naar zijn seksuele wangedrag zou uitlekken – had hij meteen een vervangende minister gereed. Want niet alleen is Trumps greep op zijn partijgenoten in het Congres sterker dan ooit, hij heeft in tegenstelling tot acht jaar geleden ook een leger loyalisten klaarstaan om zijn beleid de komende jaren mee uit te voeren.
Een versie vandit artikelverscheen ook inde krantvan 25 november 2024.